Bahçeli’nin yeni anayasa teklifi sonrası dikkat çeken öneri

Haber7 – Gamze Türk – İbrahim Can

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Cumhuriyet’in 100’üncü yılı için 100 maddelik yeni anayasa teklifini açıkladı.

DEVLET BAHÇELİ’DEN YENİ ANAYASA AÇIKLAMASI

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ, Avukat Cüneyt Toraman ve TÜRKAD Başkanı Mehmet Sarı, Bahçeli’nin önerisini Haber7’ye değerlendirdi. 

“ÇAĞRI KARŞILIK BULDU”

Hamza Dağ, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı – İzmir Milletvekili 

Bugün Milliyetçi Hareket Partisi lideri Sayın Devlet Bahçeli, Cumhuriyetin 100. yılında 100 maddelik yeni bir anayasa önerisinde bulundu. Bu elbette son derece memnuniyet verici bir adımdır.

Sn. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin tekrar yeni bir anayasayı tartışmasının vakti geldiğini söylemiş ve bu doğrultuda tüm siyasi partileri sürece katılmaya davet etmişti. MHP’nin bu adımıyla bu çağrının karşılık bulduğunu görüyoruz.

Dileğimiz diğer siyasi partilerin de benzer adımlar ortaya koyarak bunu kamuoyunun tartışmasına sunmalarıdır. Yeni anayasa arzusunun sadece söylem düzeyinde kalmadığı ve somut önerilerin kamuoyu ile paylaşıldığı bir siyasal atmosferin oluşması, tüm paydaşların ve ülkemizin faydasınadır. 

“OLDUKÇA ÖNEMLİ VE KIYMETLİ BİR ADIM”

60 ve 80 darbelerinin ardından oluşturulmuş anayasaların, her ne kadar kısmî değişiklikler yapılsa da bugünün dünyasında artık karşılık bulmadığı ve uyumsuzlukların ortadan kaldırılması gerektiği açıktır. Bu durumu ortadan kaldıracak somut girişimler ise bugüne kadar pek fazla görülmemiştir. Ülkemizin sivil bir anayasaya kavuşması arzusunda samimi olunduğu, bu doğrultuda somut bir adım atılarak gösterilebilir. Bu da ancak konunun ortak bir zeminde ele alınması ile mümkün olacaktır. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden parlamenter sisteme dönüş arzusu ise aslında parlamenter sistem için tasarlanmış darbe ürünü anayasaların varlığını koruma arzusu anlamına gelmektedir. Biz hukuksal anlamda ülkemizi geriye değil ileriye götürecek adımlar atmak niyetindeyiz. Bu nedenle arkaik reflekslerle yeniliklerin önünü kapayan statükocu yaklaşımlardan kaçınılması gerektiğini, meselenin ancak diyalog yoluyla çözüme kavuşturulabileceğini düşünüyoruz.

Bu doğrultuda Sayın Devlet Bahçeli ve MHP’nin bu girişimini oldukça önemli ve kıymetli bir adım olarak görüyorum. 

“MEVCUT ANAYASANIN ÇOK İLERİSİNDE”

Cüneyt Toraman, Avukat

Ana başlıklarıyla mevcut anayasanın çok ilerisinde bir taslak olduğunu söyleyebilirim.

Türkiye’nin ‘darbe anayasası’ ayıbından bir an önce kurtulması gerekir. Darbe anayasasını savunanlar bunu açıkça söyleyemedikleri için, ‘zaten bu anayasanın çoğu maddesi değişti’ diyerek karşı çıkıyorlar. 

1982 Anayasası’ndaki değişikliklerin çoğu Avrupa Birliği baskısıyla yapıldı. Devlet güvenlik mahkemelerinde asker üye görev yapıyordu. Uzun gözaltı süreleri vardı. Bu değişiklikler belli maddelerde yoğunlaşmaktadır. Yapılan onca değişikliklere rağmen, darbe anayasası özelliği hala yerinde duruyor. 

1982 Anayasası’nın alameti farikası, “vesayet anayasası” olmasıdır. Devleti yani yasama, yürütme ve yargıyı vesayet altına alan bir anayasadır. Devletin üç erki de vesayet kurumlarıyla kontrol altına alınmıştır. MGK, AYM, HSYK, YÖK bunlardan birkaçıdır.

‘HARİCİ MÜDAHALE’ DÖNEMİ…

Anayasa’daki vesayet sistemine ilk kez 2010’da dokunuldu. Vesayet sistemi ağır yara aldı. Vesayet sistemi işlemez hale gelince, 17-25 Aralık 2013’ten 15 Temmuz darbe teşebbüsüne varıncaya kadar ‘harici müdahale’ dönemi başladı.

Yeni Anayasa’nın en önemli özelliği, eski anayasadaki vesayet kurumlarından kurtulmak olmalı. Eski dönemi çağrıştırmaması için, vesayet kurumlarının önceki anayasadaki isimleri bile kullanılmamalı.

Kabul edildiği tarihten bugüne anayasa değişikliği referandumları, halkın bu anayasadan kurtulmak istediğini gösteriyor. Yeni anayasa, 2023 öncesinde muhalefet partilerinin en önemli sınavı olacak. 

Geçmişte çok çalışmalar yapıldı, muhalefetin muhalefetiyle bir süre sonra rafa kaldırıldı. Umarım iktidar, bu sefer sonuna kadar takipçisi olur. 

“BAŞKAN YARDIMCISI ÖNERİSİ BAŞKANLIK SİSTEMİYLE BAĞDAŞMIYOR”

Bahçelinin önerisinde, Başkan yardımcısı önerisi var. Bu önerinin başkanlık sistemiyle bağdaşmadığını düşünüyorum. Başkanlık sisteminde başkan yetkiyi sandıktan/halktan alır. Başkanın halktan aldığı yetkiyi, başkan yardımcılarına kısmen devir veya paylaşma anlamına gelir. Başkan yardımcılığı kabul edilirse, bu düzenlemeyle parlamenter sistemin çok eleştirilen ‘koalisyonları’ daimi hale gelecektir. 

“ZEMİN HAZIR”

Dr. Mehmet Sarı, TÜRKAD Başkanı

Türkiye’nin kaçınılmaz bir şekilde yeni anayasa ihtiyacı var. Yapısına, dokusuna, bundan sonraki hedeflerine uymadığı için bu anayasadan kurtulması gerekiyor. Dolayısıyla tabiri caizse prangalarından kurtulması açısından yeni, sivil bir anayasanın Türkiye’nin, Türk milletinin huzuruna getirilmesi gerekiyor. 

Muhalefet çevrelerinde yoğun bir isteksizlik durumu var. Aslında, Cumhur İttifakı paydaşı Sayın Devlet Bahçeli’nin de bu işin içerisinde net bir şekilde talebini ve tavrını ortaya koymuş olması, anayasanın yapılması açısından çok önemli bir zeminin hazır olduğunu düşünüyorum. 

Sayın Devlet Bahçeli’nin bu zamana kadarki talepleri Türkiye’nin hep önünü açan, Türkiye demokrasisini, geleceğini inşa etmesi bakımından çok önemli kararlar verdiğini, çok önemli başlangıçlara fırsat verdiğini, dolayısıyla talepleri olduğunu açıkça gördük. 

Gerek Sayın Cumhurbaşkanımızın talebi karşısında Devlet Bahçeli’nin de bu yönde bir talepte bulunmuş olması Cumhur İttifakı açısından artık yeni anayasanın yapılırlığı noktasında çok önemli bir sürecin başladığını bizlere gösterdi.