AK Parti’nin yeni anayasa teklifinde parlamenter sistem var mı? İki kırmızı çizgi

Hürriyet gazetesi yazarı Abdülkadir Selvi’nin yazısından ilgili bölüm şöyle: 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, kabine toplantısının ardından yaptığı Anayasa hamlesiyle bir anda gündemi değiştirdi.

Erdoğan, “Türkiye’nin yeni bir anayasayı tartışmasının vakti gelmiştir” dedi. Erdoğan’ın açıklamasında kritik bir nokta vardı. Cumhurbaşkanı, “Cumhur ittifakı olarak bir anlayış birliğine varmamız halinde, önümüzdeki dönemde yeni anayasa için harekete geçebiliriz” diye konuştu.

Cumhur ittifakı vurgusunun altını çizmek isterim.

Erdoğan’ın, yeni anayasa çıkışının yol haritasını ise Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün attığı bir tweetle verdi. Gül’ün, “Sayın Cumhurbaşkanımızın yeni anayasa vurgusu hepimizin için heyecan verici bir müjdedir” dedikten sonraki cümlesi de çok önemliydi. Adalet Bakanı, “Hukuk reformumuzun temel hedeflerinden biri olan yeni, sivil ve demokratik bir anayasayı hayata geçirmek; geleceğimize, çocuklarımıza bırakacağımız en önemli miras olacaktır” dedi.

Muhalefetin güçlü parlamenter sistem için ortak çalışma başlatma kararı aldığı bir dönemde Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni anayasa öneresiyle gündemi belirledi. Peki Erdoğan’ın yeni anayasa önerisi ne içeriyor? Başka bir deyişle muhalefete, “Bakın başkanlık sisteminin başarısız olduğunu iktidar da kabul etti. Parlamenter sisteme dönüş için yeni anayasa önerisi yaptı” deme fırsatı sunuyor mu? Erdoğan’ın geç saatlerde gelen yeni anayasa önerisi hakkında perde arkasına bakma imkanım oldu.

1- Yeni anayasa önerisi reform paketinin içinde yer alıyor.

2- Yeni ve sivil anayasa tüm reformların anası olarak görülüyor.

3- Türkiye şimdiye kadar hep darbe anayasaları ile yönetildi. Erdoğan, Türkiye’yi darbe anayasalarıyla yönetilme ayıbından kurtarmak için bu çağrıyı yaptı. “Ruhuyla beraber sivil ve yeni olan bir anayasa yapalım” önerisini getirdi.

ANAYASA HAMLESİ

4- Erdoğan, yeni anayasa hamlesiyle parlamenter sisteme geçiş için ortak Anayasa Komisyonu oluşturmaya hazırlanan muhalefetin  anayasa kozunu elinden almak için bir hamle yaptı.

5- HDP ile gizli kapaklı anayasa çalışması yapan, muhalefete “Merdiven altında anayasa çalışması yapmak yerine, en meşru zemin olan TBMM’de yeni ve sivil bir anayasa yapalım” mesajı verdi.

PARLAMENTER SİSTEMDEN DÖNÜŞ MÜ?

6- AK Parti’nin yeni anayasa önerisinde parlamenter sisteme dönüş yer almıyor.

İKİ KIRMIZI ÇİZGİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, yeni anayasa önerisinde iki kırmızı çizgi yer alıyor.

Biri, Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemi diğer ise üniter yapı.

Anayasa referandumu ile milletin kabul ettiği Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminden vazgeçilmesi  gibi bir düşünce taşınmıyor. Çünkü anayasa referandumuyla birlikte milletimizin sistem tartışmasını bitirdiği ve tercihini Başkanlık sisteminden yana yaptığı belirtiliyor. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi, devletin üniter yapısı ve anayasanın ilk dört maddesi korunuyor.

Yeni reform sürecini başlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni ve sivil bir anayasa önerisiyle birlikte yeni bir meydan okuma ile ortaya çıktı.